ایل چگنی - طایفه شاه کرمی

سنگ قبوری که امروزه حجاری می گردند متاسفانه فاقد هر گونه هنر، خلاقیت و پیامی می باشند، نسل های آینده در باره ما چیزی نخواهند دانست.

بر روی سنگ قبور در گذشته، علائم و نقش هایی وجود دارد که هرکدام خصوصیاتی از وفات یافته، آداب، عادات، باورها، تمایلات و اعتقادات مردمان گذشته را بیان می دارند نقوشی مثل: سوار کار، اسب، شمشیر، تفنگ، کارد، دار قالی، دف، قیچی، شانه یک طرفه و دو طرفه، کبوتر، پرنده، گل، گلاب پاش، شمع، شمعدان، چراغ لمپا، مهر و تسبیح و سجاده، آفتابه، آئینه، درخت سرو، بزکوهی، قوچ، حلال ماه، نقش خورشید، ستاره، قلیان، لوازم چای و غیره که متناسب با شرح حال وفات یافته از آنها  استفاده شده است، هر کدام از این نقوش حامل پیامی خاص می باشند، که در این پست تا جایی که شناخت بوده است به آنها پرداخته شده است .

 حجارها در گذشته ملزم به رعایت یکسری اصول بصورت قراردادی دربین خود بوده اند، علائم و نقوشی که روی سنگ قبرها وجود دارد تقریباً در همه جا یکسان می باشند.

احتمالاً آنها الگوهایی آماده از اشخاص یا مراکز معینی تهیه می کرده اند.

عکس هایی از قبرستانهای خرم آباد و حومه آن و بعضی شهرستانها تهیه نموده ام که تصاویر روی سنگ ها در اکثر آنها یکسان می باشد.

بعضی تصاویر در دو قبرستان دور از هم کوچکترین تغییری حتی در جزئی ترین موارد با هم ندارند.

در قبرستان حیات الغیب نقوشی روی سنگ ها وجود دارد که عیناً همان نقش در قبرستان گوشه شهنشاه (حومه خرم آباد)، هم دیده می شود و این بدان معناست که این تصاویر از روی یک الگو و توسط حجارهای مختلف حجاری شده اند، الگوهایی که بصورت آماده تهیه می شده و در اختیار آنها بوده است .

اگر دراین مورد اطلاعات یا دانسته ای دارید با ما در میان بگذارید.

 در این تصویر مردی با استکان چای و قلیان به پیش واز مردی سوارکار رفته که تفنگی در دست و شمشیری به کمر دارد، مرد دیگر که اسلحه همراه دارد از همراهان سواره است، در این تصور نقش آفتابه، درخت سرو، پرنده، بافتنی به شکل گل(منگوله)، آویزان بر گردن اسب و سینی که روی آن قوری و استکان گذاشته شده است دیده می شود، کلاه ها از نوع نمدی و شبیه کلاه نمدی مردان بختیاری می باشند، لباس مردان در این تصویر بصورت شال و ستره می باشد که لباس سنتی مردان لر بوده است، در زیر قلیان زائده ای دیده می شود که جهت مهار و نگه داشتن آن در زمین می باشد چون در گذشته بیشتر بیرون ازخانه و در طبیعت ازقلیان استفاده می کرده اند  .

نقش اسب بر گرفته از نقاشی های دوران صفویه می باشد، گره روی دُم اسب را با نقاشی های دوره صفویه مقایسه کنید .

   


شکل آفتابه که نشان طهارت وتسبیح که نشان تقوی و ایمان می باشد .

   
نقش درخت سرو که در مواردی نشانه جوانمرگی و برای افرادی که در جوانی می مرده اند کاربرد داشته ودر موارد دیگر به معنای جاودانگی و همیشگی می باشد، نقش کبوتر در کنار آن هم مشاهده می گردد.





در این تصویر نقش یک دار قالی بر روی پایه ای نیمکت مانند دیده می شود که یک سوم آن بافته شده است، در دو طرف آن نقش دو زن دیده می شود، در پایین آن نقش دف(کلکید)، قیچی و چاقو  و در بالای آن کلاف های بند آویزان به دار قالی و چند پرنده دیده می شود، سمت چپ و بالای سر یکی از زنان نام متوفی نوشته شده است(قرسم).



نقش بز و شکار کوهی




نقش شانه یکطرفه به معنای مرد بودن متوفی، مهر و تسبیح به معنای تقوی و ایمان






نقش شانه دو طرفه نشان زن بودن متوفی-مهر و سجاده و تسبیح نشانه ایمان و تقوی







نقش میز ی  که قوری و استکان روی آن هستند. نشانه مهمان نوازی و سفره دار بودن




نقش پرنده و سگ شکاری





نقش شمشیر- نشانه شهامت، جوانمردی، جنگجو بودن و دلاوری



 

  این نقش بر روی بعضی سنگها وجود دارد- در بعضی موارد در کنار آن نقش شمشیر وجود دارد، شاید نقش غلاف یا بند حمایل شمشیر یا شالی باشد که بر روی ستره می بسته اند شاید هم نقش یک سوهان باشد که ازآن برای تیز کردن ابزارآلات جنگی استفاده می کرده اند .
اگر در این مورد دانسته ای دارید با ما در میان بگذارید. 


    

نقشی از صورت انسان غمگین و گرفته- این نقوش روی بعضی از سنگ قبور وجود دارند.
من بدرستی نمی دانم اما شاید نقش صورت ماه و خورشید باشند که غمگین و ماتم زده اند، تصایری که اشعه هایی در کنار آن ترسیم شده نشانه خورشید و تصویری که اشعه های نور در کنار آن نیست شاید نقش ماه باشد.





نقش قلیان و آفتابه
                                                

 

نقش تفنگ در دست سوار کار

 

تفنگ حیفه که  آهو بکشی آهو قشنگه

تفنگ حیفه بکشی کوک کوهی رنگارنگه 

تفنگ  بزه  وه  او  دزد  فراری

تفنگ جا گله کت سینه پلنگه

تفنگ دردت وه جونم تفنگ بی تو نمونم

تفنگ تا تونه دارم غمی نارم یه برارم

تونی یارم رفیق روز روشه شو تارم

تفنگ بردنه یارم کس و کارم بکو حلالم

تفنگ دشمه میخنه سل بکو ده جو بیزارم

تفنگ دردت وه جونم تفنگ بی تو نمونم

تفنگ دشمه ده شو ده چیته جا برده قرارم

تفنگ بشی ده سینه دشمنم دزیه یارم

تفنگ ده وقت شو دشمنونم بین دچارم

تفنگ کاری بزه وِ او دشمنم بوسیه یارم 

تفنگ دردت وه جونم تفنگ بی تو نمونم

 

         تصاویر از سنگ قبور موجود در قبرستان امام زاده حیات الغیب گرفته شده است.

 

          علی کرمی کیان(شاه کرمی