معبد مهر پرستی باو آس
بقاياى آثار مهرپرستى در منطقه چگنی
خرم آباد لرستان يكى از مراكز بزرگ و عمده مهرپرستى ايران باستان بوده است، در جنوب غربی شهر خرم آباد به فاصله 8 کیلومتری قسمت راست جاده خرم آباد به دوره چگنی یکی از این معابد با نام معبد- باو آس -وجود دارد.
آنچه مسلم است اینست که غار قرار گرفته در تنگه باواس و برخی نمونه های مشابه دارای شواهد فرهنگی مشابه به هم هستند، مثلا همه آنها در دوره اشکانی و قرون میانه اسلامی دارای شواهدی هستند.
اگه بخوایم بپذیریم که این غارها ممکن است معبد مهری باشند به این صورت می توان گفت که در دوره پارتی که احتمالا کیش غالب مهر پرستی بوده است و بر اساس باور به زایش مهر از داخل غار، پیروان این مذهب برای نیایش و قربانی به داخل غارها می رفته اند و مراسمی را انجام می داده اند که این جریان بیشتر به دوره اشکانی مربوط می شود.
اما اینکه چرا شواهد قرون میانه اسلامی هم در آنها وجود دارد را می توان به این صورت تشریح کرد که سخت گیری های مذهبی برای فرقه های دیگر در قرون میانه اسلامی باعث پناه بردن مریدان یا پیروان این فرقه ها به داخل آنها شده است" نقل از آقای داود داودی، دکترای باستانشناسی از ایل چگنی1
توجه شود که از نظر زبانشناسی اسم این معبد « بابا عباس » نیست، اسم محلی این معبد که « باو آس » است، درست می باشد نه بابا عباس، باو آس بر اساس ریشه یابی زبانشناسی احتمالاً به معنای « جایگاه بلند خورشید » می باشد که هیچگونه ارتباطی با بابا عباس ندارد، عده ای معتقدند که « باو آس » یکی از کهن ترین واژگان در باب خورشید پرستی می باشد چرا که « آس » یکی از کهن ترین واژگان و به معنای « خورشید » است .
می گویند باباعباس صورت واژه جدیدی است که تماما اشتباه بوده و بر اساس عدم شناخت نسبت به تاریخ و زبانشناسی است که بین مردم جا افتاده است و همان - باو آس - صحیح می باشد.
1-با تشکر از جناب آقای دکتر داوود داوودی دکترای باستانشناسی از ایل چگنی (طایفه شاهیوند) که در راستای این تحقیق اطلاعاتی در اختیار بنده قرار دادند.